شهریار
کارگردان: کمال تبریزی
فیلمنامه: مهدی سجاده چی
بازسازی: کمال تبریزی - پیام دهکردی
مدیر تصویربرداری: محمدرضا سکوت
دستیار اول تصویربردار: محسن فلاحی
دستیاران تصویربردار: ابراهیم اشرفی - غلام طاهری - کورش نوشاد - ارشاد شفیق - هاشم جاوید - حمید کشانی
عکس و پشت صحنه: مهرشاد کارخانی - علی شیرخدا
طراحی و ساخت تیتراژ: گلاره کیازند - آرش صادقی ل.ن - فرزاد پوینده
جلوه های کامپیوتری: ساسان توکلی فارسانی
انتخاب اشعار و زیرنویس فارسی: اردشیر رستمی
ترجمه منظومه حیدربابا: کریم مشروطه چی
مدیران صحنه: سعید آهنگرانی - ولی اله خزایی
دستیار لباس: مرتضی پورحیدری
دستیار صحنه: آنه محمد ایری
دوخت و اجرای لباس: زینب رنجبر
گروه صحنه: علیرضا قاسمی - مصطفی جمالی
ساخت ماشین: حسن مومنی
گروه لباس: محمود سلیمی - شادی رستگار - مریم صیادی
گروه دکور: حسین قره داغی - رضا پورثابت - سیامک کاشف اذر - آیدین کوهپایه - یاشار کوهپایه
گروه گریم: شهرام خلج - ایمان امیدواری - محبوبه صدیق نیا - حسین یزدی
دستیار: سحر میرخانی
موسیقی: فرهاد فخرالدینی
رهبر ارکستر: فرهاد فخرالدینی
آهنگ حالا چرا: از روح اله خالقی
خوانندگان: سالار عقیلی - ودود موذن زاده
دستیاران موسیقی: مازیار احمدی - نسیم مسرت - سهراب برهمندی - فرزاد فخرالدینی
ضبط موسیقی: استودیو صبا - قاسم عابدینی
میکس و مسترینگ: کاوه عابدینی
نوازندگان: رامیز قلی اف (تار) - شهریار فریوسفی (سه تار) - بهناز ذاکری (سنتور) - ناصر رحیمی (فلوت)
ویلن: ارسلان کامکار - خسرو رحیمیان - مازیار ظهیرالدینی - حامد کرمانی - علی جعفری پویان - سینا جهان ابادی - میثم مروستی - نوید مصطفی پور - امیر مینوسپهر
ویولا: سیاوش ظهیرالدینی - عباس خسروی - میثم مروستی - سهراب برهمندی
ویلنسل: محسن تویسرکانی - کریم قربانی - مجید اسماعیلی - داود منادی
کنترباس: علیرضا خورشیدفر
آلات ضربی: محمود منتظم صدیق - کورش بزرگپور
نوازنده صحنه: مازیار یونسی
تدوین: سعید شاهسواری - وحید شفیق
صداگذاری و ترکیب صدا: محسن روشن
طراح گریم: امیر اسکندری
طراح صحنه و لباس: بهزاد کزازی
صدابردار همزمان: بهمن حیدری
گروه صدابرداری: حامد صمدزاده - میلاد سجادی
گروه صداگذاری: محمد جواهری زاده - عرفان روشن
رایانه صدا: حسین معماریان
انتخاب بازیگران: حبیب رضایی
بازیگردان: پیام دهکردی
دستیاران کارگردان: سیدجمال سیدحاتمی - رضا بختیاری - مهدی توکلی - عادل معصومی
منشی صحنه: پانته آ پناهی ها
برنامه ریز: سیدجمال سیدحاتمی
جلوه های ویژه: جواد شریفی
مدیر تدارکات: غلامرضا میرخانی
تدارکات: علی رضایی - بهرام هنرمند - ولی جامه بزرگ - مرتضی آزادمند - علیرضا قاسمی پور
مسئول وسایل صحنه: محمد نظرزاده - مصطفی حسینی
خدمات: اشکان عباس نژاد - جلال چراغی - اصغر عمادی - سیدکریم توکلی - حسین شعبانزاده - وحید داوری
نگهبان: علی حیدرحسنی
مسئول اسلحه: سعید حیدری - سیدجلیل موسوی
پشتیبانی فنی: دانشکده صدا و سیما - دانشگاه هنر
سینه موبیل: رجب نوشاد - محمد نوشاد
حمل و نقل: رضا صیدلو - امید اصغری - علیرضا کولیوند - غلامرضا آبروش - احمد برزگر - حمید دلدوزی - علی اکبر سنگسری - محسن رجب پور - علی تاتلاری - سعید علیپور - ناصر دانایی - علیرضا رحمانی - مرتضی یوسفی - مهران لاترانی - مصطفی نائینی تجریشی - پیمان پژمان - رضا فاضلی
مسئول هنروران: منوچهر دهقان - محبوبه یزدی - رضا نیلی - کبری بختیاری - ملوک عظیمی - سلطانعلی ملکی - امین رحمتی - علم بیگی - محمد شریفی - ناصر نصرتی
پذیرایی: علی لطیفی - رستوران بزرگمهر - رستوران گراندهتل
مسئول ماشینهای قدیمی: بهنام تشرفی - غلام فدوی - تماشاگه راز
اتوبوس قدیمی: عبداله شریف پور
برق: کریم جهانبخش سفیدکمر
امور مالی: ابراهیم تفرشی - رضوان کوثری
مدیران تولید: پیروز پرتو - مریم بهاری
تهیه کننده و مجری طرح: پروانه پرتو
بازیگران:
اردشیر رستمی - سیروس گرجستانی - پیام دهکردی - احمد آقالو - بهروز بقایی - سعید نیکپور - فرهاد قائمیان - لیلی تقوی - مهدی میامی - الهام حمیدی - مهسا کرامتی - صبا کمالی - رحیم نوروزی - نرگس هاشمپور - امیرکاوه آهنین جان - هستی مهمانی - بیژن افشار - اسماعیل خلج - حسین محب اهری - بابک حمیدیان - رحمان باقریان - آفرین عبیسی - پرویز شاهین خو - مهدی کاشانیان - مژگان جودی - محسن سلیمانی - سیدمهرداد ضیایی - حسین داداشی پور - فرنوش آل احمد - فرزین محدث - عیسی یوسفی پور - سینا رازانی - مسعود سخایی - محمود قبه زرین - حبیب اله حداد - سیروس تقی نژاد - داود فتحعلی بیگی - مهدی پاشایی - امیر نصیری یکتا - فریبرز گرمرودی - حسین عابدینی - شایان پارسایی - علی پوریان - صبا مهدی - ژاله شعاری - عباس توفیقی - محسن نبوی - اکبر قدمی - محمدرضا غیاث آبادی - محمد حاج حسینی - شاپور محمدی - حسین زوارکعبه - خسرو خانمحمدی - محسن عباسپور - صمد پرویس - علی یدالهی - بهنام وطن - بتول ابراهیمیان - لقمان نظیری - یوسف قربانی - جلال توکلی - سروش آزادگان - پروین ملکی - ابراهیم شجاعی - رزیتا فضایی - هوشنگ سالک - اکبر مددی مهر - مهدی واثق - فرج مولایی - حمید زارع - بهمن حیدری - غلام طاهری - بهرام هنرمند - علی رضایی - روشنک عربی - جابر عبدی - بیژن انوار - میترا تبریزی - محمود صحرائی - عرش پورزارعی - احمد مسعودی راد - هوشنگ معصفری - رضا تهرانی - عادل ناقلی - اکبر منصوری - محمود چهارسوقی - رحمان مقدم - آرمن مقبوسیان - کاوه قهرمانی - سینا احمدی - مهدی صولتی - علی زارع - غضنفر راوند - ژاله حقی - عارف بنایی - جواد پورحیدری - عبداله آتشانی - احمد کاظمی - غلامحسین حیدری - رجبعلی قدرتی - علی کوهپایه - لیلا حلوایی - پرویز گلدوست - مهدی سنگی - هومن سودمند - بهزاد انصاری - سیدحامد کاظمی - امیر مقدسی - صمد توکلی - طناز دهقان - ناصر کرملو - زیبا آهنی - آرش مخلصی - امیر خاکی پور - علی سنگسری - میثم ملکی پور - علیرضا طاهریان - محمد کلاهی - محمد سوغانلو - علی سوغانلو - شاپور شیرازی - بهنام امیدوار - فریدون فضانلو - میراسماعیل سیدی خلجی - سباستین رینو.
محصول: 1384 شبکه دو سیما
***********************************************************
سید اسماعیل، یکی از وکلای مشهور تبریز که در جنگ و شورش این شهر، چند فرزند خود را از دست داده، پس از به دنیا آمدن فرزندی از همسرش، کوکب خانم تصمیم میگیرد برای حفظ فرزند آخر خود، او را به روستای خوشکناب نزد خواهرش بفرستد. مردی که بعدها به شهریار معروف میشود تا پایان دوره کودکی در این محل میماند و در این سالها با ابراهیم ادیب آشنا میشود مردی که بعدها در زندگی او تأثیر زیادی دارد.
**********************************************************

درباره اعتراض كمال تبريزي از حذفيات سريال شهريار؛ اين حق كارگردان است
نامه اي از يكي از دختران محمدحسين شهريار باعث شد كه 50 دقيقه از قسمت نوزدهم سريال شهريار حذف بشود و اين باعث اعتراض كمال تبريزي، كارگردان اين اثر شده است.
در بررسي سريال «شهريار» آنچه كه بيشتر از تمامي مسائل ديگر قابل اعتنا است و در درجه اول اهميت قرار دارد شخصيت استاد شهريار است كه موضوع اصلي سريال را به خود اختصاص داده است. ابتدا ذكر نامه اي از يكي از دختران محمدحسين شهريار باعث شد كه 50 دقيقه از قسمت نوزدهم سريال شهريار حذف بشود و اين باعث اعتراض كمال تبريزي، كارگردان اين اثر شده است. اينكه يك كارگردان بخواهد درباره يك بزرگوار فيلم يا مجموعه اي تلويزيوني بسازد، آزادي مطلق وجود دارد اما او متعهد است كه بنابر واقعيت موجود و استناد به منابع معتبر و مدارك مسجل اقدام به تهيه اين كار كند.
حالاپس از اين تمام اين واقعيت هاي موجود از صافي ذهن و تخيل اين هنرمند عبور مي كند و تبديل به يك اثر هنري مستقل مي شود. يعني هنرمند بنابر ديدگاه مستقل و ذوق و قريحه هنري اش اقدام به توليد يك اثر خلاقه مي كند. اينكه محمدحسين شهريار كيست، بنابر شنيده ها، خاطرات و آثار تا حد زيادي قابل درك است.
اما كمال تبريزي، محمدحسين شهريار را از صافي ذهن خود به ما نشان مي دهد و اين احتمال وجود دارد كه در بعضي از جاها حضور و تاثير تخيل بر واقعيت موجود غالب باشد و در كليت اثر همان واقعيت وجودي حاكم باشد. با اين تعبير نمي توان انتظار داشت كه يك فيلمساز موبه مو به واقعيت ها بپردازد و در برخي از موارد حجب و حياي شخصي مانع از پرداختن به بعضي از مسائل و دغدغه هاي كاملاشخصي اين افراد مي شود.
شهريار هم مثل هر آدمي فراز و نشيب هاي بسياري پشت سر گذاشته است و مثل تمام آدم هاي زميني فارغ از گناه و لغزش نبوده است. بنابراين نمي توان با نگاه تقدس گرايانه به سراغ اين بزرگواران رفت، چون اين خود زمينه ساز دروغنگري و تحريف محض خواهد شد. بنابراين پرداختن به زندگي اين بزرگواران تا آنجايي كه در دايره موهومات و مجهولات دست و پا نزند، خالي از لطف نيست.
اينكه فرزندي اعتراض داشته باشد، اين اعتراض مادامي كه مساله توهين و تحقيري در كار نباشد، چندان وارد نيست. از سوي ديگر يك شاعر نامي و مطرح به تك تك هم ميهنان خود تعلق دارد و مطمئنا كمال تبريزي همانند يك فرزند و حتي با احتمال نزديك به يقين با علاقه و عشق وافر اقدام به ساخت و ساز اين اثر هنري كرده است.
شايد خطايي هم در كار باشد. اما اين دليل نمي شود كه خطاي او هم از كار حذف شود. بايد سريال شهريار به طور كامل ديده شود و اين خطاها و نقص ها با استناد به واقعيت ها نقد و بررسي شود و البته گاهي اين خطاها به دليل مسائل مربوط به پردازش دراماتيك و احاطه عاطفه و احساس و تخيل هنرمندان قابل چشم پوشي است. آنچه در اين 20 قسمت پخش شده، همه محترمانه بوده است. اگر هم نقدي وارد بر كار باشد، اين ديگر از ارزش هنري كار مي كاهد و هنر و زيبايي شناسي كمال تبريزي را زير سوال مي برد. بنابراين حذف يك دقيقه از اين سريال هم حالابه هر دليلي چندان خوشايند نيست.
به خصوص اينكه اين فيلمساز از همان ابتدا از مدير شبكه 2 خواسته كه هرگونه تغييري با اطلاع وي صورت بگيرد. اينكه بدون اطلاع اين حذفيات انجام شده، كار صدا و سيما را زير سوال مي برد كه چرا با يك گفت وگو به دنبال يك راه حل اساسي تر براي تخريب نشدن يك اثر هنري نيستند. شايد كمال تبريزي بي آنكه دقيقه اي از مجموعه را حذف كند، با يك تغيير و تبديل از سوءتفاهمات احتمالي مي كاست و به گونه اي با توجيه و گفت وگو با اهل خانه شهريار اين اجازه را براي خود و اثرش به دست مي آورد، كه هدف تحريف و تخريب شهريار نبوده و نيست.
چنانچه تا اينجا ديده ايم، شهريار آن طور كه بوده و زندگي كرده، شعر گفته و عواطفش او را در مسير زندگي قرار داده، در مقابل دوربين هدايت شده است. اگر بپذيريم كه اين شهريار اصلاربطي به آن شهريار ندارد، باز هم اين موضوع نمي تواند مانع از پخش سريال شهريار شود.
چون در اين سريال شاهد زندگي يك شاعر حقيقي هستيم كه خصوصي ترين مسائلش بي اغراق مقابل دوربين دكوپاژ شده است. اين حق كارگردان است كه با نگاه مستقل به كنكاش پيرامون يك پديده يا شخصيت بپردازد، بايد به اين ديدگاه و شخصيت هنري احترام قائل شد.
او به عنوان بخشي از فرهنگ و هنر اين مملكت به دنبال ارائه يك اثر مطلوب و ماندگار است، چنانچه تاكنون كمال تبريزي با آثار سينمايي و تلويزيوني اش چنين مهمي را اثبات كرده است. فرش باد، هميشه پاي زني در ميان است، ليلي با من است، يك تكه نان و در مسلخ عشق نمونه هايي از موفقيت هاي اين فيلمساز است كه در مجموعه شهريار نيز اين ردپاي قوي و امضاي محكم ديده مي شود.
واکنش معاون سيما به اظهارات دختر شهريار و کمال تبريزي
معاون رئيس سازمان صدا و سيما گفت که تغييرات و حذفيات سريال “شهريار” نه بار دراماتيک دارد و نه بار آموزش و نه بار ارتقاء افکار عمومي. مرتضى مير باقرى درباره اظهار نظرهاى خانواده شهريار درباره سريال به فارس گفت: در هر صورت اين سريال تيم نويسندگى داشته و تحقيقاتى انجام دادهاند و بر اساس آن تحقيقات متنى فراهم شده و آقاى تبريزى نيز به عنوان کارگردان آن را ساخته است.
وقتى سريالى ساخته مىشود بحث اين نيست که کار کاملا مستند باشد در سريال شهريار نيز بحث اين است که اين کار يک کار نمايشى بوده که دستمايهاى نيز از بيوگرافى اين شخصيت را نياز داشته و با توجه به اينکه شهريار شاعر بوده و در منطقه آذرى نشين ما يک شخصيت بزرگ و ملى محسوب مىشود سريال نيز ما را بايد به اين نقطه برساند و به نظر مىرسد که در اين مسير حرکت کرده است.
او درباره حذفيات سريال نيز گفت: در سريالى که سازمان صدا و سيما سفارش مىدهد در وهله اول بايد مصالح ملي، منافع ملى و ضوابط عمومى جامعه را حفظ کنيم. ما در مراحل مختلف تلاشمان اين است که با همفکرىهايى که انجام مىدهيم اين اصول د رنظر گرفته شود چنانچه در آخرين مرحله که به پخش نزديک مىشود برسد احساس کنيم برخى از موارد مىتواند سوء تفاهم ايجاد کند به دليل اينکه رسانه ملى هستيم به هيچ وجه اجازه چنين کارى را نخواهيم داد.
امکان دارد در زندگى يک شخصيت بزرگ واقعيتهايى وجود داشته باشد ما در سريال خود که تمام واقعيتهاى زندگى اين شخصيت را نشان ندادهايم و دليلى ندارد برخى واقعيت ها که مىتواند اسباب سوءتفاهمات شود را نشان دهيم.
امکان دارد در رابطه با شهريار و اينکه ايشان در سنين پيرى دچار فراموشى و يکسرى بيمارىهايى شدهاند بخشهايى ساخته شود ولى ما صلاح نمىدانيم وقتى زندگى اين شخصيت بزرگ را مطرح مىکنيم اين بخشهاى زندگىشان به طور برجسته نشان داده شود. آنچه که در مورد تغيير و حذفيات بوده مربوط به همين بخش است که نه بار دراماتيک دارد و نه بار آموزش و نه بار ارتقاء افکار عمومى را دارد.
عسگر رضائی