راه شب
کارگردان: داریوش فرهنگ
نوشته: جابر قاسمعلي
بر اساس طرحی از مهدی هاشمی - داریوش فرهنگ
مدیر تصویربرداری: مصطفي احمديان
دستیار اول: حسن زارعی
دستیار: ونداد احمدیان - رضا طوفانیان - ستار فاضلی
مسئول فنی: امیرعلی حیدری
تدوین: حسین غضنفری - خشایار موحدیان
دستیار تدوین: پرستو جنیدی
آهنگساز: کارن همایونفر
دستیار موسیقی:آرش بادپا
ضبط موسیقی: استودیو موسیقی پاپ - رحیم ناحی - ناصر فرهودی - کامبیز شاهین مقدم
ناظر ضبط: کریم قربانی
موسیقی تیتراژ اول: بخشی از کاپریچیواسپانیول اثر نیکلای ریمسکی کورساکف
صدابردار: خسرو کیوانمهر - حمید یارندپور
دستیار صدا: علی عدالت دوست
صداگذاری و میکس: حسین غضنفری - شاهین یارمحمدی
طراح صحنه و لباس: محمدهادی فدوی
دستیار طراحی: جواد فاضلی - اصغر حسینی - مریم رحمانی
طراح چهره پردازی: مهدی حبیبی پور
مجری: نوید شیرازی - فاطمه سلطانی - نازنین موتمنی
مدیر تولید: مجید شهبازی
مدیر تدارکات: رضا محمدی - مجید بذرپاچ
تدارکات: علی اکبر سلیمانی - یونس سبزی
دستیار تولید: منوچهر رهنما - داود جمشیدی
دستیار اول کارگردان و برنامه ریز: شاهین باباپور - منوچهر هادی
دستیار دوم کارگردان: مجید موثق
منشی صحنه: نغمه نظری
عکاس: جواد ملکی - عبداله عبدی نسب - ونداد احمدیان
تصویربردار پشت صحنه: جواد فراهانی
ناظر کیفی: سیدمجید موسویان
سینه موبیل: اصغر دشتی
ترابری: عبداله پوراعتقاد - یداله شهیدی - داور شهیدی - حسین امینی
مسئول هنروران: محمدرضا شریفی - کبری بختیاری - امین رحمتی - مهدی فاضلی - مهدی آگاهی فرد
تهیه کننده: احمد مسعود
بازیگران قسمتهای دیگر:
محمدعلي کشاورز - رضا بابک - حسين محب اهري - غزل صارمي - مسعود بازياري - مارال فرجاد - عطيه معصومي - تورج فرامرزيان - پروین ملکی - گیتی معینی - پروین میکده - احمد مسعودی راد - مینو شیخان - اسدالله یکتا
********************************************************
آسانسور
بازیگران:
هادی خاموش - شهین علیزاده - سیدمحمد باباحیدری - سیدجلال طباطبایی - آذین آقاجانی - محمدرضا ابراهیم سالکویه - آرتمیس ورزنده - احترام سادات حبیبیان - ناصر ممدوح - شیوا خنیاگر
*******************************************************
سالهای تنهایی
بازیگران:
فرامرز بهبود - پروین تمجیدی - مهرداد ضیائی - محمد افشار - شبنم مقدمی - حسن تصعیری - گلاره عباسی - رامش صفائی - احترام السادات حبیبیان - صحرا جبل عاملی - پویا ربیعی - ناصر ممدوح - شیوا خنیاگر
*******************************************************
سرباز
بازیگران:
مجتبی بیطرفان - نادر سلیمانی - روح اله سنایی - شهنوش شهباز زاده - خسرو خانمحمدی - فرج اله گل سفیدی - مهشید خاتمی راد - نگین اوشانره - ناصر ممدوح - شیوا خنیاگر
*******************************************************
کژال
بازیگران:
مجتبي بيطرفان - نادر سليماني - روح اله صفائی - شهنوش شهباززاده - خسرو خانمحمدی - فرج اله گلسفیدی - مهشید خاتمی راد - نگین اوشانره - محمدرضا سالکویه - آرتیمیس ورزنده - محمدرضا صدقی - ساسان مرادی - محمد قدیمی خو
********************************************************
مترو
بازیگران:
افسانه ناصری - منوچهر افسری - بهمن مرتضوی - سحر مرزبان پناه - مجید شهبازی - بهشاد شریفیان - احترام سادات حبیبیان - آذین آقاجانی - ناصر ممدوح - شیوا خنیاگر
*******************************************************
مدیر مدرسه
بازیگران:
پروانه احمدی - شاهین باباپور - حبیب الله حدادیان - دیبا شیرمحمدی - منوچهر رهنما - داوود آسترکی - احترام السادات حبیبیان - مانی فرهنگ - ناصر ممدوح - شیوا خنیاگر
*******************************************************
ناخدا
بازیگران:
داریوش فرهنگ - سارا خوئینی ها - محمد ساربان - پیمان خواجه ئیان - محمد حاج حسینی - آرش نوذری - انوشیروان نعیمی - شهره اشتری - احترام السادات حبیبیان - ناصر ممدوح - شیوا خنیاگر
*******************************************************
یکی آن بالا مرا دوست دارد
بازیگران:
مریم کاویانی - مرجان سپهری - محمد میرحسینی - عباس مختاری - نسرین صالح آبادی - آزاده ساغری - خاتون یزدانی - آرزو مفتاحی - محمدرضا ابراهیم سالکویه - آرتمیس ورزنده - ناصر ممدوح - شیوا خنیاگر
*******************************************************
داستان اين مجموعه درباره زندگي مجري برنامه راديويي «راه شب» ( ناصر ممدوح) است كه به واسطه تماس‌هاي تلفني مخاطبان برنامه با او، بتدريج به زندگي آنها وارد شده و سعي مي‌كند به نوعي حلال مشكلات هر يك از آنها باشد.
اين مجموعه ساختاري اپيزوديك دارد .حرفه بازيگر، غول ، سالهاي بيقراري ، مترو ، زير آسمان آبي ، دختري با شاخه گل نرگس ، کژال و... عناوين بعضي از اپيزودهاي اين سريال هستند.
راه شب در 26 قسمت 45 دقيقه اي و به سفارش گروه فيلم و سريال شبکه 3 سيما آماده نمايش شده است . ابتدا قرار بود مهدي هاشمي ، بازيگر پرتوان سينما ، تئاتر و تلويزيون ايفاگر نقش اول اين سريال باشد اما همزماني تصويربرداري سريال دکتر قريب که او در آن بازي مي کرد، باعث شد نتواند بار ديگر همکاري با اين کارگردان را تجربه کند. داستان هاي راه شب به صورت مجزا روايت مي شود و در هر قسمت 5 بازيگر نقشهاي متفاوتي را بازي مي کنند.
«راه شب» را محمد مسعود تهيه کرده است که پيش از اين ، آثار مطرحي چون معصوميت از دست رفته و هزاران چشم را تهيه کرده است . «راه شب» مضموني اجتماعي دارد که با نگاهي تازه مي کوشد تصويري تازه از آدمهاي اطراف به ما ارائه کند. به اين دليل پاره اي از داستان ها در شهرستان هايي مثل کرمانشاه تصويربرداري شده است .
جام جم آنلاين:
اعتراف مي کنم که تا حالا اين همه کوچه برآمده بر يکديگر، تنگ ، شلوغ و بي قاعده و نظم نديده ام. شب است و خيابان هاي اطراف مولوي از همان شلوغي هميشگي آدم و ماشين و گاري دستي کيف مي کند.
بجز چشم گربه هايي که در تاريکي محض کوچه برق مي زند، گهگاه بوي غذايي از چارديواري کوچک آشپزخانه ها توي کوچه لمبر مي خورد و آدمهاي کوچه را سرحال مي آورد. گيج شده ام.
چند بار خيابان را بالا پايين مي کنم و سرانجام کوچه اي را که منوچهر رهنما، جانشين توليد سريال به من نشاني داده ، پيدا مي کنم.
اينجا يک محله کارگرنشين است که در اغلب خانه ها، کارگاه هاي کوچک کشبافي روزها فعال است. در کوچه هاي تنگ و دراز که به زحمت 2نفر مي توانند در يک زمان از آن عبور کنند، زايده هاي وسايل کشبافي از نخ و قرقره و خرده پارچه هاي رنگارنگ گرفته تا آشغال هاي معمولي که در سياهي شب آنقدرها به چشم نمي آيند، وجود دارد.
وقتي از چند کوچه باريک ديگر مي گذرم ، به خانه اي در انتهاي اين کوچه هاي تودرتو راهنمايي مي شوم که چيزي شبيه همه خانه هاي ديگر اينجاست.
در حياط کوچک خانه جز تراولينگي که دوربين مصطفي احمديان ، تصويربردار سريال راه شب روي آن قرار دارد، در اطراف چند گاري دستي و وسايل کشبافي و چيزهاي ديگر هم ديده مي شود.
توي باغچه کوچک خانه ، تاک انگوري قد کشيده که در کنار چند گلدان کوچک خانه بيشتر از همه به چشم مي آيد. يک نفر با شيلنگ آبي روي درختها و شيشه هاي پنجره آب مي پاشد.
داريوش فرهنگ با دست گچ گرفته شده در گوشه اي ايستاده و با چند نفر صحبت مي کند. با آن صداي زنگ دار که از صداي ديگران قابل تشخيص است ، درباره صحنه هايي که امشب قرار است تصويربرداري شود، صحبت مي کند. وقتي مرا مي بيند به گرمي به استقبالم مي آيد و با هم احوالپرسي مي کنيم.
داريوش فرهنگ سال پيش با مجموعه طلسم شدگان ميهمان خانه ها بود. يک داستان امروزي که برخورد 2طبقه اجتماعي را روايت مي کرد و در آن بازي مهدي هاشمي ، بيتا فرهي ، پرويز پورحسيني در کنار جوان ترهايي مثل زيبا بروفه و امين زندگاني بسيار به چشم آمد.
داستان هاي اين مجموعه در فضا و موقعيت هاي مختلفي روي مي دهد و در آن زندگي آدمهايي تصوير مي شود که حتي مجالي براي ديده شدن نيافته اند.
اين مجموعه تلويزيوني با استفاده از داستان هايي که از بطن اجتماع گرفته شده، زندگي مجري برنامه راديويي «راه شب» را روايت مي کند که در هر برنامه با اسرار و خاطرات شنوندگاني که با او تماس مي گيرند، آشنا مي شود و آرام آرام به نوعي در مسير زندگي آنها قرار مي گيرد. اگرچه محمدعلي کشاورز، رضا بابک ، حسين محب اهري ، غزل صارمي ، افسانه ناصري ، مسعود بازياري ، نادر سليماني ، مارال فرجاد، عطيه معصومي و تورج فرامرزيان ، بازيگران نام آشناي اين طرح هستند؛ اما بسياري از بازيگران اين اثر شناخته شده نيستند.
داريوش فرهنگ در اين اثر سعي کرده است از حضور نابازيگراني استفاده کند که شناخته شده نيستند. او قصد دارد با اين تمهيد به باورپذيري داستان هايش از سوي مخاطب کمک کند.
محمد مسعود، تهيه کننده اين مجموعه تلويزيوني است که پيش از اين تهيه کننده سريال هايي مثل معصوميت از دست رفته و هزاران چشم بوده است. تجربه موفق هزاران چشم باعث شده که اين بار هم با همان رويکرد مجموعه اي ديگر را جلوي دوربين ببرد. بازتاب هاي سريال هزاران چشم خيلي خوب بود. بنابراين تصميم گرفتيم باز هم در همان حال وهوا يک مجموعه تازه بسازيم.
در ابتدا که اين طرح پيشنهاد شد، احساس کردم کار خوبي مي شود بعدا که موضوعات ، طرحها و قصه ها نوشته شد، بيشتر احساس رضايت کردم. البته راه شب، مشکلات توليد خودش را داشته است. مسعود درباره مشکلات پيش روي ساخت چنين آثاري مي گويد: اصلا ساخت کارهاي اينچنيني به علت جابه جايي زياد، لوکيشن هاي متعدد و انبوه بازيگران خيلي مشکل است.
ممکن است يک سريال 40قسمتي در يک لوکيشن متمرکز با سختي کار کمتري ساخته شود، ولي در سريال ما از آنجا که هر اپيزود حال وهواي متفاوتي دارد، با مشکلات بيشتري روبه رو هستيم. مترو، زير آسمان آبي ، دختري با شاخه گل نرگس، 20سال انتظار، يکي آن بالا مرا دوست دارد، کژال ، غول ، سرباز، شب مهتاب و سلام آقاي بازيگر اسامي بعضي از اپيزودهاي اين سريال هستند.
به نظر مي رسد داستاني هاي اين مجموعه آن چنان پيچيده نباشند در واقع سادگي ماجراهاست که باعث مي شود مخاطب با اثر احساس نزديکي کند.
خود فرهنگ درباره يکي از اپيزودهاي اين مجموعه به نام سالهاي تنهايي مي گويد: اين اپيزود از آدمهاي آشنا و ناآشنايي صحبت مي کند که هر روز دور و برمان مي بينيم.
مثل يک معلم ، آرايشگر، يا حتي راننده آژانس که صبح زود از خواب بر مي خيزند و شبها خسته از راه دراز روز سر به بالين مي گذارند. انگار مسابقه اي براي زيستن دارند. زيستي که هرگز فرصت ديدن و لذت بردن از آن را نمي يابند. آنقدر اسير شرايط روزمرگي خود هستند که تنها راه رهايي از آن را در خفتن مي بينند.»
خانه غربتي ها
سکانس هايي که امشب تصويربرداري خواهد شد، مربوط به خانه غربتي هاست. در اين اپيزود، خود فرهنگ هم بازي دارد.
او نقش ستار را بازي مي کند که به علت مشکلاتي که در ارتباط با چک پيدا مي کند، زنداني مي شود؛ اما نزديکي هاي عيد چند روز به او مرخصي داده مي شود تا با خانواده اش ملاقات کند؛ ولي در مواجهه با چند شرخر مجبور مي شود که با آنها گلاويز شود.
سرانجام او موفق مي شود همسرش شريفه را در خانه غربتي ها به همراه چند زن ديگر پيدا کند که در خانه مرد ابن الوقتي به نام «رضا ده و پنج دقيقه» زندگي مي کند. او روزها خانه را به کارگران و شبها به زنان بي سرپناه کرايه مي دهد؛ اما اين پايان ماجرا نيست.
فرهنگ با زنهاي داخل اتاق صحبت مي کند و بعد نوع ميزانسن و حرکت دوربين را مشخص مي کند. چون قصه در نزديکي هاي سال نو روي مي دهد، اين حس وحال با ريختن باران بر شيشه پنجره ها و شاخ و برگ درختان تقويت مي شود.
در اين صحنه ، قرار است يکي از زنهاي داخل اتاق به طرف تلويزيون خراب سياه و سفيد خانه برود و آن را روشن کند و ديالوگي بگويد و دوربين احمديان هم از بيرون اتاق او را در قاب داشته باشد.
چند بار اين صحنه تکرار مي شود؛ اما هر بار به دليلي مورد رضايت فرهنگ قرار نمي گيرد. در نهايت ، يکي از پلانها موردپسند فرهنگ قرار مي گيرد. نقش مقابل فرهنگ را سارا خوئيني ها بازي مي کند. اين دو در سريال معصوميت از دست رفته هم با هم همبازي بوده اند.
او امسال در فيلم اسپاگتي در هشت دقيقه بازي کرد و به نوعي خاطره بازي اوماترومن را در «بيل را بکش» زنده کرد.
خوئيني ها در اين اپيزود نقش زني زخم خورده به نام شريفه را بازي مي کند که در مناسبات اجتماعي جايگاهي ندارد؛ اما مي کوشد به هر طريقي زندگي خود و خانواده اش را به سامان برساند.
در هر داستان اين مجموعه ، به طور متوسط 5بازيگر به ايفاي نقش مي پردازند؛ اگرچه قرار بود مهدي هاشمي ، بازيگر اصلي اين سريال باشد؛ اما به دليل ايفاي نقش در سريال دکتر قريب به کارگرداني کيانوش عياري که به طول انجاميده است هنوز بازيگر اين نقش انتخاب نشده است.
اين سريال به نويسندگي جابر قاسمعلي در 26قسمت 50دقيقه اي براي گروه فيلم و سريال شبکه 3سيما آماده مي شود.
قاسمعلي درباره داستان هاي اين مجموعه مي گويد: «در واقع اکثر موضوعات داستان هاي اين مجموعه اجتماعي است. مسائلي که مردم با آن درگير هستند و به نوعي برايشان مساله است. راستش مخاطب خاصي براي اين مجموعه تعريف نکرديم. همه گروههاي سني از زن و مرد و پير و جوان مي توانند مخاطب اين اثر باشند؛ چراکه آدمهاي مختلف در گروههاي سني مختلف قهرمان هاي ما را تشکيل مي دهند.»
او با توضيح اين که بعضي داستان هاي اين مجموعه اساسا واقعي است ، مي گويد: سعي کرديم تا حد امکان به واقعيت نزديک شويم. بعضي از داستان هاي اين مجموعه واقعي است؛ اما در عين حال قصه هايي هم داريم که شايد نعل به نعل با واقعيت نباشد. شايد خود آدمها واقعي باشند؛ اما داستان آنقدر واقعي نباشد.
در عين حال ، بعضي داستان ها کاملا متفاوت است و بعضي ديگر دلمشغولي هاي قبلي خود من بود که حالا مجالي براي ظهور يافت. داريوش فرهنگ در اين اپيزود که شب سال نو نام دارد، با هياتي کاملا جديد ظاهر شده است.
او با آن ريش جوگندمي و آن دست شکسته در بين گروه کاملا متمايز است. منوچهر رهنما برايم توضيح مي دهد که چگونه چند روز پيش ، هنگام تصويربرداري يکي از سکانس هاي مربوط به زدوخورد فرهنگ با شرخرها، دست او واقعا مي شکند و حالا گروه تصميم گرفته است صحنه هاي بعد از درگيري را تصويربرداري کند و به مجرد بهتر شدن دست فرهنگ صحنه هاي باقي مانده تصويربرداري شود.
در اين مجموعه ، خسرو کيوان مهر، محمدهادي فدوي ، مهدي حبيبي پور، مجيد شهبازي به ترتيب به عنوان مدير صدابرداري ، طراح لباس ، طراح گريم و مدير توليد فعاليت مي کنند.
امشب قرار است 3سکانس خيلي مهم در خانه غربتي ها تصويربرداري شود؛ خانه اي که هيچ چيزش به خانه اي که سال نو به آن وارد شود، شبيه نيست. دوربين احمديان يک بار ديگر آماده مي شود تا صحنه اي ديگر را در قاب بگيرد.
همه چيز آماده است ؛ صدا، دوربين ، حرکت. از حياط خانه که بيرون مي آيم ، باز هم کوچه هاي تنگ اطراف مولوي پيچيده در شولاي شب در برابرم قرار دارد. «راه شب» راه درازي است...
مهدي غلامحيدري
gholamheydari@jamejamonline.ir
عسگر رضائی